Yếu tố ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng chim bồ câu

Con giống

Từ xưa đến nay, giống vật nuôi luôn đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định năng suất chăn nuôi. Trong cùng một điều kiện chăm sóc và nuôi dưỡng, giống khác nhau sẽ cho năng suất chăn nuôi khác nhau. Hơn nữa, để năng suất chăn nuôi đạt hiệu quả, người nuôi cũng không ngừng chọn lọc và nhân giống để tạo ra các thế hệ con giống ngày càng tốt hơn. Con giống khác nhau thì nhu cầu năng lượng cho trao đổi cơ bản cũng khác nhau. Nếu tính trên một đơn vị khối lượng, thường những giống hướng trứng có nhu cầu cao hơn các giống hướng thịt; các giống nhẹ cân có nhu cầu cao hơn các giống nặng cân.

Lựa chọn con giống phù hợp với nhu cầu nuôi – Ảnh: MF

 

Giới tính

Nhu cầu năng lượng cho trao đổi cơ bản của chim biểu thị bằng số kcal trên một mét vuông diện tích mặt ngoài cơ thể, nhu cầu của con trống trưởng thành thường lớn hơn nhu cầu của con mái trưởng thành từ 5,7 – 13% ở gà, chim cút thì ngược lại vì con trống nhỏ hơn con mái 5 – 10%. Ngoài ra, khối lượng cơ thể càng lớn thì nhu cầu năng lượng càng cao để duy trì thân nhiệt và các hoạt đông sinh lý bình thường.

Ở chim mái, để sản xuất 1 g trứng cần cung cấp 2 kcal năng lượng trao đổi, do đó năng suất trứng càng cao, khối lượng trứng càng lớn thì nhu cầu năng lượng càng đòi hỏi nhiều hơn.

 

Nhiệt độ môi trường

Nhiệt độ môi trường càng thấp thì nhu cầu năng lượng cho duy trì càng tăng cao và khi nhiệt độ môi trường càng cao thì nhu cầu năng lượng cho duy trì càng giảm thấp. Theo Nesheim và cộng sự (1979), nhiệt sinh ra thấp nhất ở 35⁰C, ở 24⁰C nhiệt sinh ra trong cơ thể gấp đôi ở nhiệt độ 35⁰C để duy trì nhiệt độ cơ thể. Nhu cầu năng lượng của chim phụ thuộc rõ rệt vào nhiệt độ môi trường, khi nhiệt độ môi trường thấp, chúng phải sinh nhiệt để duy trì nhiệt độ cơ thể. Nếu phải sống ở môi trường có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ giới hạn thì sự sinh nhiệt có thể gấp 3 – 11 lần lúc bình thường, điều này sẽ làm cho chim tiêu tốn năng lượng nhiều hơn, hiệu quả sử dụng thức ăn sẽ kém hơn.

 

Lượng thức ăn thu nhận

Lượng thức ăn ăn vào không chỉ ảnh hưởng đến nhu cầu năng lượng mà còn ảnh hưởng đến nhu cầu của các chất dinh dưỡng khác. Có mối quan hệ mật thiết giữa nhiệt độ môi trường, lượng thức ăn thu nhận hàng ngày và mức năng lượng trong khẩu phần. Nhiệt độ môi trường cao sẽ làm chim giảm ăn.

Khẩu phần cân bằng các chất dinh dưỡng, đặc biệt là cân bằng giữa năng lượng và protein, cân bằng giữa các axit amin sẽ tiết kiệm năng lượng trong quá trình trao đổi chất. Ngược lại, mất cân đối các chất dinh dưỡng trong thức ăn sẽ làm mất mát năng lượng theo gia nhiệt, điều đó sẽ làm tăng nhu cầu về năng lượng. Hàm lượng xơ trong khẩu phần cao làm giảm tỷ lệ tiêu hóa các chất dinh dưỡng, dẫn đến giảm năng lượng của khẩu phần và giảm hiệu quả sử dụng thức ăn.

>> Khi giảm mức năng lượng trong khẩu phần, tuy làm tăng lượng thức ăn ăn vào; song cũng sẽ làm tăng năng lượng gia nhiệt và làm giảm hiệu quả sử dụng thức ăn. Vì thế, phải tùy theo các loại chim khác nhau mà giảm mức năng lượng cho thích hợp.