Cách phòng, trị bệnh cúm gia cầm

 Hỏi: Xin cho biết cách phòng, trị bệnh cúm gia cầm như thế nào?

Trả lời

Đây là một loại bệnh cúm do virus gây ra cho các loài gia cầm và có thể lây nhiễm một số loài động vật có vú. ở nước ta đang tồn tại song song 2 chủng virus cúm A: H5N1 và H1N1. Virus cúm gia cầm có nhiều trong dịch tiết đường hô hấp và phân gia cầm bệnh. Việc lây nhiễm bệnh cúm do tiếp xúc trực tiếp rất mạnh. Ngoài ra, virus cúm A H5N1 có thể lây truyền gián tiếp qua không khí, thức ăn, nước, quần áo, dụng cụ chăn nuôi, trên chân và thân của các loài gặm nhấm. Các chủng của virus cúm gà có thể xâm nhiễm vào nhiều loại động vật khác nhau như chim, heo, ngựa, hải cẩu, cá voi, hổ và con người.

Tùy theo loài nhiễm bệnh mà triệu chứng bệnh cúm gia cầm thể hiện khác nhau:

Ở gà

hời gian ủ bệnh từ vài giờ đến 3 ngày, gà nhiễm trùng huyết, viêm đường hô hấp và xuất huyết ở nội tạng và tổ chức dưới da. Gà bị nhiễm H5N1 chết nhanh, trong vòng 48 giờ, tỷ lệ chết có thể lên đến 90% và trong 3 – 4 ngày sau khi nhiễm, có thể chết hết toàn đàn. Các đàn gà nhiễm bệnh có các triệu chứng như xù lông, tiêu chảy và có triệu chứng hô hấp. Trước khi chết, gia cầm nhiễm bệnh có biểu hiện triệu chứng thần kinh gồm bại liệt và xoăn vặn cổ. Bệnh tích ở phổi xung huyết trầm trọng, lách sưng to, mề, tiền mề và ruột xuất huyết. Xuất huyết dưới da của ống chân, phù quanh mí mắt, mào và tích tụ huyết xanh tím. Bệnh tích xuất huyết niêm mạc dạ dày cơ và dạ dày tuyến rất dễ nhầm với bệnh Newcastle ở gà; gan xung huyết, phù nề có các điểm hoại tử rất dễ nhầm với bệnh tụ huyết trùng ở gia cầm.

Ở vịt

riệu chứng thể hiện nhẹ hơn gà, đa số vịt mang trùng không thể hiện triệu chứng và chết thể cấp tính với biểu hiện triệu chứng thần kinh, co giật. Bệnh tích viêm nhẹ mí mắt và xuất huyết nội quan của vịt bệnh cúm cũng rất giống với bệnh dịch tả vịt. Triệu chứng ở các loài gia cầm khác như chim, cút, ngan, ngỗng chỉ thể hiện ủ rũ và chết đột ngột với tỷ lệ cao. Ngoài ra, việc chăn nuôi gần gũi giữa gia cầm và heo là điều kiện thuận lợi để virus cúm A H5N1 tạo biến chủng mới.

Phòng bệnh cúm ở gia cầm

Bệnh cúm gia cầm không chỉ gây dịch ở gia cầm mà còn có thể lây bệnh cho người. Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chủ yếu nâng cao sức đề kháng, hỗ trợ điều trị triệu chứng. Để phòng bệnh đạt hiệu quả cao cần phối hợp nhiều biện pháp.

– Thay đổi phương thức chăn nuôi: Chăn nuôi tập trung, trang trại, cách xa khu dân cư theo quy trình chăn nuôi khép kín. Không chăn nuôi gia cầm thả vườn, nuôi vịt chạy đồng.

– Kiểm soát giết mổ: Xây dựng các lò giết mổ gia cầm tập trung để kiểm soát nguồn gốc và tình hình dịch bệnh của gia cầm giết mổ, áp dụng dây chuyền giết mổ tự động và đóng gói sản phẩm khi đưa ra tiêu thụ; Không buôn bán gia cầm sống tại các chợ và khu vực đông dân cư.

– Chủ động tiêm phòng cho đàn gia cầm. Tiêm phòng bằng vaccine H5N1 cho gà và vịt. Gà 2 – 5 tuần tuổi tiêm 0,3 ml/con, trên 5 tuần tiêm 0,5 ml/con, sau đó 4 tháng tiêm nhắc lại 1 lần. Vịt 2 – 5 tuần tuổi tiêm 0,5 ml/con, sau 28 ngày tiêm nhắc 1 ml/con, sau đó 4 tháng tiêm nhắc 1 lần.

– Hiện nay vẫn chưa có vaccine phòng cúm gia cầm trên vịt xiêm (ngan), ngỗng, chim cút, gà ác, các loài chim và nhiều loài động vật khác. Do đó, nguy cơ nhiễm bệnh trên các loài này rất cao. Không nuôi chung các loài này với gà, vịt, đồng thời áp dụng các biện pháp phòng bệnh bằng an toàn sinh học, vệ sinh phòng bệnh, tiêu độc sát trùng và tăng cường dinh dưỡng để gia tăng miễn dịch

– Tiêu độc sát trùng: Phun thuốc sát trùng 2 lần/tuần, dụng cụ chăn nuôi, phương tiện vận chuyển, vệ sinh sạch sẽ chuồng trại; Giám sát chặt chẽ sức khỏe đàn gia cầm hàng ngày, phát hiện nhanh những biểu hiện bất thường như giảm ăn, giảm đẻ, gia cầm chết đột ngột đều phải được lấy mẫu xét nghiệm; Thực hiện các biện pháp nhằm ngăn ngừa sự tiếp xúc của gia cầm nuôi và gia cầm, động vật hoang dã đồng thời thực hiện các biện pháp ngăn ngừa lây truyền bệnh qua các nhân tố trung gian như thức ăn, nguồn nước, phương tiện vận chuyển, khách tham quan; Khi gia cầm xác định bị bệnh cúm phải thực hiện tiêu hủy toàn đàn và thực hiện các biện pháp phòng chống dịch theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn về thú y.

Phòng bệnh cúm gia cầm ở người

Hạn chế tiếp xúc, không tiếp xúc với gia cầm có biểu hiện bệnh khi không có bảo hộ đầy đủ như khẩu trang, găng tay, kính bảo hộ mắt; Hạn chế mua gia cầm sống, chỉ nên mua gia cầm đã giết mổ và trứng gia cầm đã qua kiểm dịch thú y, được đóng gói bảo quản có ghi rõ nơi giết mổ và hạn sử dụng; Chỉ ăn gia cầm và sản phẩm gia cầm đã nấu chín, không ăn tiết canh, trứng sống, trứng ốp la; luôn rửa tay kỹ bằng xà phòng trước khi ăn.